Men gan Ä‘óng má»™t vai trò vô cùng quan trọng trong cuá»™c sống của má»—i con người. Men gan nằm trong tế bào gan và tham gia vào quá trình chuyển hóa quan trọng các chất trong cÆ¡ thể. Do Ä‘ó, việc chăm sóc má»™t người khi bị men gan cao, giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục chức năng gan thì người chăm sóc cần phải có những hiểu biết nhất định về men gan cao.

Thế nào là men gan cao?

Đối vá»›i những người bình thường, lượng men gan trong máu luôn duy trì ở nồng Ä‘á»™ dÆ°á»›i 40U/l huyết thanh và chỉ số này gần nhÆ° là cố định. Khi các thông số xét nghiệm men gan tăng từ 1 – 2 lần là ở mức Ä‘á»™ nhẹ, tăng từ trên 2 – 5 lần là mức Ä‘á»™ trung bình và tăng trên 5 lần là ở mức Ä‘á»™ nặng. Nếu tình cờ phát hiện men gan trong máu gia tăng, đặc biệt là tăng gấp Ä‘ôi chỉ số bình thường (trên 40U/l) thì nên cần Ä‘i khám bệnh để bác sÄ© xác định rõ nguyên nhân.

Ngoài ra, mức Ä‘á»™ tăng men gan có thể tÆ°Æ¡ng tác vá»›i mức Ä‘á»™ lan rá»™ng tổn thÆ°Æ¡ng tế bào gan. Nếu để lâu ngày tình trạng men gan cao có thể sẽ dẫn đến những bệnh khác nhÆ° xÆ¡ gan, ung thÆ° gan…

Nguyên nhân dẫn đến men gan cao

Men gan cao thường gặp ở những người bị viêm gan, người uống nhiều rượu bia hoặc các bệnh lý khác của bệnh gan do dùng má»™t số thuốc làm tăng men gan….

Uống nhiều rượu, bia là má»™t trong những nguyên nhân thường gặp làm men gan tăng cao.

Viêm gan: Viêm gan do bất kỳ nguyên nhân nào cÅ©ng làm cho men gan tăng cao Ä‘á»™t biến nhÆ°ng viêm gan do các nhóm virut nhÆ° A, B, C, E, D có mức Ä‘á»™ tăng rất cao và thường gây ra tình trạng viêm cấp tính.

Uống nhiều rượu, bia: Rượu, bia là nguyên nhân thường gặp trong các trường hợp tăng men gan, đặc biệt là rượu, nó làm hủy hoại tế bào gan, từ Ä‘ó men gan tăng lên. Lượng men gan tăng ở người uống rượu, bia tùy thuá»™c vào liều lượng và chất lượng của rượu, bia.

Bệnh sốt rét: Trong bệnh sốt rét, đặc biệt là sốt rét ác tính, men gan cÅ©ng có thể tăng cao vì khi Ä‘ó các tế bào của gan và thận đều bị tổn thÆ°Æ¡ng.

Bệnh về đường mật: Men gan cÅ©ng có thể tăng trong các bệnh về đường mật nhÆ° bệnh viêm đường mật, viêm túi mật, sỏi đường mật trong gan, teo đường mật bẩm sinh hoặc áp-xe gan.

Ngoài ra, trong má»™t số bệnh lý khác nhÆ° do ứ sắt, viêm gan tá»± miá»…n, bệnh lý tá»± miá»…n ở ruá»™t non hay khi dùng má»™t số thuốc để Ä‘iều trị má»™t bệnh nào Ä‘ó, chẳng hạn thuốc Ä‘iều trị bệnh lao cÅ©ng gây ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa của tế bào gan, gây ngá»™ Ä‘á»™c tế bào gan hoặc làm viêm gan cấp tính. Trong trường hợp dùng thuốc hạ mỡ máu cÅ©ng có thể làm tăng men gan nhÆ°ng khi ngừng uống thuốc thì men gan trở về chỉ số bình thường.

Chế Ä‘á»™ ăn dinh dưỡng cần lÆ°u ý

Má»™t chế Ä‘á»™ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp tế bào gan hồi phục và tái sinh nhanh hÆ¡n, tăng cường chức năng miá»…n dịch, thúc đẩy hồi phục chức năng gan. Do Ä‘ó, người bị men gan cao cần bổ sung vào chế Ä‘á»™ ăn uống của mình các loại thá»±c phẩm giàu vitamin và chất xÆ¡ để giúp cho quá trình tiêu hóa của gan được dá»… dàng. Sá»­ dụng má»™t số những loại rau củ quả có tác dụng tốt cho những người bị men gan cao nhÆ°:

- Củ cải trắng có tác dụng thanh nhiệt giải Ä‘á»™c, dưỡng gan ích vị.

- Tỏi giúp gan kích hoạt các enzym Ä‘ào thải các Ä‘á»™c tố, giúp kháng khuẩn và thanh lọc cho gan

- Beta-caroten từ quả gấc có đặc tính quan trọng là chống oxy hóa, tham gia nhiều chức năng sinh học, trong Ä‘ó có ngăn ngừa tiền ung thÆ° gan

- Chất papain có trong Ä‘u đủ giúp gan dá»… dàng hấp thu các chất dinh dưỡng, giúp gan khỏe mạnh hÆ¡n.

-Bên cạnh Ä‘ó, người bệnh còn có thể sá»­ dụng thêm những sản phẩm ứng dụng từ công nghệ sinh học giúp há»— trợ Ä‘iều trị và tăng cường chức năng gan, giúp giải Ä‘á»™c cho gan.

Bổ sung dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp tế bào gan hồi phục và tái sinh nhanh hÆ¡n.

Ngoài ra, bệnh nhân men gan cao nên chú ý xây dá»±ng má»™t chế Ä‘á»™ sinh hoạt, nghỉ ngÆ¡i Ä‘iều Ä‘á»™ cÅ©ng nhÆ° làm việc và hoạt Ä‘á»™ng thể thao vừa sức. Tránh thức quá khuya, nhất là sau 23h Ä‘êm vì ngủ đủ giấc má»›i đảm bảo được sức khỏe tốt nhất cho toàn cÆ¡ thể nói chung và lá gan nói riêng.

Nói tóm lại, men gan tăng cao là biểu hiện bất thường đầu tiên về sinh hóa ở bệnh nhân viêm gan virus, viêm gan do thuốc và viêm gan tá»± miá»…n. Nếu không được kiểm soát kịp thời, nồng Ä‘á»™ men quá cao sẽ làm cho bệnh nặng hÆ¡n, người bệnh có nguy cÆ¡ giảm tuổi thọ, thậm chí tá»­ vong. Để hiểu rõ hÆ¡n về những Ä‘iều cần lÆ°u ý trong việc chăm sóc người bị men gan cao, mời quí khán giả cùng Ä‘ón xem chÆ°Æ¡ng trình “Vui sống má»—i ngày” trong chuyên mục “Kỹ năng cuá»™c sống” phát sóng vào lúc 13h ngày 5/8 trên kênh VTV3. ChÆ°Æ¡ng trình được sá»± đồng hành cùng Nhãn hàng Naturenz – Tăng cường chức năng giải Ä‘á»™c gan của Công Ty Cổ Phần Dược Hậu Giang.

M.Trí (tổng hợp)